ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΚΑΝΟΝΙΚΟΥ ΤΣΙΓΑΡΟΥ – ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΤΣΙΓΑΡΟΥ
Το γεγονός ότι το ηλεκτρονικό τσιγάρο είναι σε κάθε περίπτωση λιγότερο
επιβλαβές για την υγεία από το κανονικό τσιγάρο, έχει αποδειχθεί επιστημονικά
και τεκμηριωμένα σε σειρά μελετών που έχουν διενεργηθεί (και συνεχίζονται να
διενεργούνται) με αυτό το αντικείμενο.
Πιο αναλυτικά και κατ' ενδεικτική και όχι αποκλειστική παράθεση:
Στην ερευνητική εργασία των Stepanov et al (2006) αναφέρεται πίνακας (σ. 312)
με τα μέγιστα επίπεδα νιτροσαμινών σε τσιγάρα και εναλλακτικά προϊόντα παροχής
νικοτίνης σε ng/g, (νανογραμμάρια ανά γραμμάριο) εκτός από την τσίχλα νικοτίνης
που είναι ng/τεμάχιο τσίχλας και το έμπλαστρο που είναι ng/έμπλαστρο. Οι
νιτροσαμίνες είναι χημικά συστατικά της δομής: R1N(-R2)-N=O και μερικά από αυτά
είναι καρκινογόνα. Συγκεκριμένα, οι νιτροσαμίνες ενοχοποιούνται για την πρόκληση
διαφόρων μορφών καρκίνου σε ένα μεγάλο εύρος ζωντανών οργανισμών, γεγονός που
συνιστά ότι μπορεί επίσης να είναι καρκινογόνες και για τον άνθρωπο. Όπως
δείχνουν τα δεδομένα, τα επίπεδα των νιτροσαμινών καπνού στο ηλεκτρονικό τσιγάρο
βρίσκονται σε επίπεδο ίχνους. Είναι μετρημένο σε κλάσματα του τρισεκατομμυρίου (νανογραμμάρια
ανά γραμμάριο). Είναι συγκρίσιμο με τα επίπεδα νιτροσαμινών των υποκατάστατων
νικοτίνης που είναι εγκεκριμένα από τον FDA. Αντίθετα, τα επίπεδα των
νιτροσαμινών στα προϊόντα καπνού είναι 300 έως 1400 φορές υψηλότερα. Σε μέτρηση
βάρος προς βάρος (ng/g), το Marlboro έχει 1.400 φορές υψηλότερα επίπεδα
νιτροσαμινών καπνού από ένα φυσίγγιο ηλεκτρονικού τσιγάρου. Και ας ληφθεί υπ'
όψιν ότι πρόκειται για τα επίπεδα στα φυσίγγια και τα τσιγάρα, όχι στον καπνό
του τσιγάρου ή του ατμού, που εισπνέονται άμεσα. Λόγω της πολύ υψηλότερης
θερμοκρασίας που δημιουργείται κατά την καύση του καπνού σε σύγκριση με την
προπυλενογλυκόλη των ηλεκτρονικών τσιγάρων, η παραγωγή αυτών των καρκινογόνων
παραγόντων στον ατμό των ηλεκτρονικών τσιγάρων αναμένεται να είναι πολύ
χαμηλότερα από αυτή του καπνού των συμβατικών. Τέλος, αναφέρεται σε διάφορα
σημεία του άρθρου, καθώς επίσης συγκεκριμένα και στα συμπεράσματα στη σ. 313 ότι
«Overall, the results of the present study demonstrate that TSNA levels in new
tobacco products range from relatively low to comparable with those found in
some conventional brands.», δηλ. τα επίπεδα νιτροσαμινών στα καινούργια προϊόντα
καπνού (όπως και το ΗΤ) είναι σχετικά χαμηλότερα σε σύγκριση με αυτά που
βρίσκονται σε παραδοσιακές μάρκες καπνού (Stepanov Irina, Joni Jensen, Dorothy
Hatsukami, and Stephen S. Hecht (2006). Tobacco-Specific Nitrosamines in New
Tobacco Products, Nicotine & Tobacco Research 8, σ. 309-313).
Στην τεχνική αναφορά του Ben Thomas Group, LLC (2009) με τίτλο «Study to
Determine Presence of TSNAs in NJOY Vapor» που διεξήχθη από την ANALYZE Inc, ένα
κορυφαίο ανεξάρτητο εργαστήριο, διαπιστώθηκε ότι ο ατμός που παράγεται από τα
ηλεκτρονικά τσιγάρα που δοκίμασαν δεν περιέχει ανιχνεύσιμα επίπεδα των
καρκινογόνων TSNAs (Tobacco Specific Nitrosamines). Συγκεκριμένα, αναφέρεται στη
σ. 2 ότι: «Based on the findings of the ANALYZE chemists, little or no TSNAs are
present in the aerosol ("smoke") to which a consumer would be exposed. Moreover,
based on our review of the toxicology information relating to TSNA, we conclude
that TSNAs do not raise health concerns from use of the NJOY product» Δηλ.
διαπιστώθηκε ότι «δεν υπάρχει καμία απόδειξη ότι καρκινογόνες TSNAs είναι
παρούσες στο σύνολο του προϊόντος» (Ben Thomas Group, LLC (2009). Tobacco-Specific
Nitrosamines (TSNAs) in NJOY Electronic Cigarettes. Report to Scottera, Inc. dba
NJOY, UK.).
Στις ερευνητικές εργασίες του Dr. Murray Laugesen (2008, 2009) διαπιστώθηκε –
αφού ο ατμός του ηλεκτρονικού τσιγάρου ελέγχθηκε αυστηρά-, ότι από τις 50
τοξικές ουσίες που βρίσκονται πρώτες στη λίστα του καπνού των τσιγάρων, καμία
δεν ήταν ανιχνεύσιμη στον ατμό των ηλεκτρονικών τσιγάρων της Ruyan, εκτός από
ένα ίχνος υδράργυρου κοντά στο όριο ανίχνευσης. Επίσης, βρέθηκε πολύ σημαντική
διαφορά στο ρυθμό εισαγωγής της νικοτίνης με το ηλεκτρονικό τσιγάρο σε σύγκριση
με το κανονικό τσιγάρο. Συγκεκριμένα, στη σ. 2 του άρθρου του 2009, αναφέρεται
ότι: «Nicotine delivery per puff A 35 mL puff from the Ruyan®V8 delivers only
10% of the nicotine obtained from a similar puff of a Marlboro regular cigarette»,
δηλ. ότι μία ρουφηξιά με ηλεκτρονικό τσιγάρο των 16 mg δίνει το 10% από τη
νικοτίνη που δίνει μια τζούρα από ένα κανονικό τσιγάρο (συγκεκριμένα – το
κόκκινο Marlboro). Εξάγεται συνεπώς το συμπέρασμα ότι χρειαζόμαστε δεκαπλάσιες
τζούρες, επομένως και δεκαπλάσιο χρόνο για να πάρουμε την ίδια συνολική ποσότητα
νικοτίνης χρησιμοποιώντας ένα ηλεκτρονικό τσιγάρο (Laugesen M. Ruyan [2009] e-cigarette
Bench-top Tests. Dublin: Poster presented at the Conference of the Society for
Research on Nicotine and Tobacco). Επίσης, αναφορικά με τις νιτροσαμίνες, στη σ.
7 του άρθρου του 2008, αναφέρεται ότι «Tobacco-specific nitrosamines (TSNAs)
were found, equal to 8 ng, in the 1 g of liquid of the 16 mg cartridge. This
amount is extremely small, equal for example, to the amount reported to be
present in a nicotine medicinal patch. (8 ng in 1g = eight parts per trillion)»
(Laugesen M. (2008) Safety Report on the Ruyan e-cigarette Cartridge and Inhaled
Aerosol. Christchurch, New Zealand: Health New Zealand Ltd).
Στην υπ' αριθμ. εγγράφου ΕΦΑΜΑΔ 09/83/23.07.2009 τεχνική έκθεση με τίτλο
«ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΧΗΜΙΚΩΝ ΑΝΑΛΥΣΕΩΝ ΣΕ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ ΑΝΑΠΛΗΡΩΣΗΣ ΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ
ΤΣΙΓΑΡΟΥ» (ελληνικής επιχείρησης ηλεκτρονικού τσιγάρου), τα αποτελέσματα
δείχνουν ότι τα συστατικά των υγρών είναι μη-τοξικά για τον άνθρωπο σε σχέση με
τη λειτουργία του ηλεκτρονικού τσιγάρου. Σε κανένα διάλυμα δεν ανιχνεύθηκαν
πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες (PAH) οι οποίοι αντιθέτως, εμπεριέχονται
στον καπνό του κανονικού/παραδοσιακού τσιγάρου και ορισμένοι από αυτούς είναι
γονιδιοτοξικοί και καρκινογόνοι. Εκτός των αποτελεσμάτων των μετρήσεων για τα
συστατικά που περιέχονται στα υγρά των φίλτρων και που αποδεικνύουν ότι δεν
είναι τοξικά, πολύ σημαντικοί είναι και οι πίνακες 4, 5, 6 (σελίδες 5, 6 και 7
αντιστοίχως), όπου, από 34 πολυκυκλικούς αρωματικούς υδρογονάνθρακες (ΡΑΗ), που
περιέχονται στα αναλογικά τσιγάρα (KT) και που είναι γονιδιοτοξικοί και
καρκινογόνοι για τον άνθρωπο, κανείς δεν ανιχνεύτηκε στα υγρά της συγκεκριμένης
εταιρείας. Συγκεκριμένα αναφέρεται στη σελίδα 4 ότι: «Σε κανένα από τα διαλύματα
που αναλύθηκαν δεν ανιχνεύθηκαν PAH». Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι, στα υγρά
δεν περιέχονται επίσης «Diethylene Glycol» (Γλυκόλη Διεθυλενίου) ούτε «Nitrosamines»
(Νιτροσαμίνες).
Στην μελέτη των Bullen et al 2010 ο πίνακας 3 (σ. 102) δείχνει αριθμητικά τα
μέγιστα επίπεδα νικοτίνης στο αίμα που πέτυχαν οι συσκευές που παρέχουν νικοτίνη
(Cmax) και πόσο χρόνο έκαναν να τα πιάσουν (Tmax). Το Ηλεκτρονικό Τσιγάρο είναι
έως και 10 φορές κάτω από το Κανονικό Τσιγάρο στην περιεκτικότητα (C. Bullen, H.
McRobbie, S. Thornley, M. Glover, R. Lin, M. Laugesen. Effect of an electronic
nicotine delivery device [e cigarette] on desire to smoke and withdrawal, user
preferences and nicotine delivery: randomised cross-over trial: Tobacco Control
2010; 19:98-103).
Στην μελέτη των Vansickel et al 2010 αναφέρεται ότι από τις πειραματικές τους
έρευνες διαπιστώθηκε ότι κάτω από οξείες συνθήκες δοκιμών, κανένα από τα
ηλεκτρονικά τσιγάρα δεν εκθέτει τους χρήστες σε μετρήσιμα επίπεδα της νικοτίνης
ή CO (μονοξειδίου του άνθρακα), σε αντίθεση με το τι συμβαίνει και ισχύει για τη
χρήση του κανονικού τσιγάρου. Συγκεκριμένα, αναφέρεται στην περίληψη του άρθρου
(σ. 1) ότι: «Conclusions: Under these acute testing conditions, neither of the
electronic cigarettes exposed users to measurable levels of nicotine or CO,
although both suppressed nicotine/tobacco abstinence symptom ratings.» καθώς και
στα συμπεράσματα του άρθρου (σ. 8) ότι: «...this study revealed that two
electronic cigarette brands do not expose electronic cigarette–naive users to
nicotine or carbon monoxide under the acute testing procedures described here» (Vansickel
R. Andrea, Cobb O. Caroline, Weaver F. Michael, and Eissenberg E. Thomas (2010).
A Clinical Laboratory Model for Evaluating the Acute Effects of Electronic "Cigarettes":
Nicotine Delivery Profile and Cardiovascular and Subjective Effects, Cancer
Epidemiol Biomarkers Prev, 19(8).
Στην μελέτη των Zachary Cahn και Michael Siegel 2010, στην οποία γίνεται μια
συγκριτική επισκόπηση και εις βάθος ανάλυση των ερευνητικών αποτελεσμάτων των
σημαντικότερων μέχρι τη χρονική στιγμή της συγγραφής αυτής άλλων μελετών,
αναφέρεται ότι καμία από τις άνω των 10.000 χημικών ουσιών, 40 από τις οποίες
είναι γνωστές καρκινογόνες που υπάρχουν στα κανονικά τσιγάρα, δεν έχουν βρεθεί
στα δοχεία αναπλήρωσης ή στον ατμό του ηλεκτρονικού τσιγάρο, σε ποσότητα
μεγαλύτερη της ανίχνευσης. Ενώ επιπροσθέτως επισημαίνεται ότι μολονότι τα
σχετικά προϊόντα του ηλεκτρονικού τσιγάρου υπάρχουν στις αγορές πάνω από 3 έτη,
ουδέποτε έχει αναφερθεί δυσμενείς επιπτώσεις (σ. 11: «Thus far, none of the more
than 10.000 chemicals present in tobacco smoke, including over 40 known
carcinogens, has been shown to be present in the cartridges or vapor of
electronic cigarettes in anything greater than trace quantities. No one has
reported adverse effects, although this product has been on the market for more
than 3 years»). Τέλος στην ίδια μελέτη, εξάγεται το χρήσιμο συμπέρασμα ότι το
ηλεκτρονικό τσιγάρο αποτελεί μια πολύ πιο ασφαλή εναλλακτική λύση σε σχέση με το
κανονικό τσιγάρο (σ. 12: «The evidence reviewed in this article suggests that
electronic cigarettes are a much more safer alternative to tobacco cigarettes»)
(Zachary Cahn and Michael Siegel. Electronic Cigarettes as a harm reduction
strategy for tobacco control: A step forward or a repeat of past mistakes?:
Journal of Public Health Policy, I-16).
Σε μελέτη που ολοκληρώθηκε τον Μάρτιο του 2011, του Εργαστήριου
Περιβαλλοντικής Φυσιολογίας FAME Lab, του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και του
Κέντρου Έρευνας, Τεχνολογίας και Ανάπτυξης Θεσσαλίας, στα πλαίσια του
ερευνητικού προγράμματος «Πνοή», μελετήθηκαν οι επιπτώσεις του κανονικού και του
ηλεκτρονικού τσιγάρου στην πνευμονολογική λειτουργία παθητικών και ενεργητικών
καπνιστών. Η έρευνα, η οποία αναμένεται να εκδοθεί σε έγκυρο διεθνές
επιστημονικό περιοδικό έδειξε ότι οι σχετικές επιπτώσεις του κανονικού τσιγάρου
είναι πολύ βαρύτερες, σε σχέση με αυτές του κανονικού τσιγάρου. Εν αναμονή της
δημοσίευσης ολόκληρης της έρευνας αυτής, το Εργαστήριο Περιβαλλοντικής
Φυσιολογίας FAME Lab, παρουσίασε στα πλαίσια του 2ου Πανελλήνιο Συνεδρίου για
τον Έλεγχο του Καπνίσματος τα ευρήματα του και εξέδωσε το ακόλουθο δελτίου
τύπου: «Σε σχετικά πρόσφατη οδηγία, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας υπογράμμισε
την ανάγκη για περισσότερη έρευνα, προκειμένου να διευκρινιστεί η ποιότητα,
ασφάλεια και δραστικότητα των λεγόμενων «ηλεκτρονικών τσιγάρων». Ανταποκρινόμενα
στην έκκληση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας το Μάρτιο του 2011, το FAME Lab,
το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και το Κέντρο Έρευνας, Τεχνολογίας και Ανάπτυξης
Θεσσαλίας συμπεριέλαβαν το ηλεκτρονικό τσιγάρο στο ερευνητικό πρόγραμμα «Πνοή»,
το οποίο αφορά σε καινοτόμες μελέτες σχετικά με τις άμεσες επιπτώσεις του
καπνίσματος στην υγεία. Από το ξεκίνημα του τον Ιούνιο του 2004, το πρόγραμμα
«Πνοή» έχει ολοκληρώσει τέσσερις μεγάλες μελέτες που έχουν οδηγήσει σε πλήθος
δημοσιεύσεων στα εγκυρότερα παγκοσμίως επιστημονικά περιοδικά, τα οποία
απευθύνονται σε κλινικούς γιατρούς και ειδικούς πνευμονολογίας, καρδιολογίας,
ανοσολογίας και της ενδοκρινολογίας. Τους τελευταίους μήνες, οι φορείς που
συνεργάζονται στο πρόγραμμα «Πνοή» διεξήγαγαν μια μελέτη για τις άμεσες
επιδράσεις του ενεργητικού και του παθητικού καπνίσματος ηλεκτρονικού τσιγάρου
στην υγεία του ανθρώπου. Για πρώτη φορά στον Κόσμο, οι επιδράσεις αυτές
συγκρίθηκαν με εκείνες που προκαλεί το ενεργητικό και το παθητικό κάπνισμα του
κοινού τσιγάρου. Οι υπεύθυνοι της επιστημονικής ομάδας ήταν ο Δρ. Ανδρέας
Φλουρής, ο Αναπλ. Καθηγητής Αθανάσιος Τζιαμούρτας και ο Καθηγητής Γιάννης
Κουτεντάκης. Το ηλεκτρονικό τσιγάρο που επιλέχθηκε ήταν από τα πιο διαδεδομένα
στην ελληνική αγορά, το δε υγρό γεμίσματος φίλτρων είχε γεύση καπνού και
περιεκτικότητα νικοτίνης 11mg/ml. Αυτή είναι μια μέτρια περιεκτικότητα, καθώς τα
υγρά γεμίσματος φίλτρων των ηλεκτρονικών τσιγάρων περιέχουν νικοτίνη από 0 έως
36 mg/ml. Στη μελέτη συμμετείχαν 15 καπνιστές και 15 μη‐καπνιστές άνδρες και
γυναίκες. Όσον αφορά το ενεργητικό κάπνισμα, μελετήθηκαν οι επιπτώσεις
καπνίσματος δύο τσιγάρων σε σχέση με την αντίστοιχη χρήση του ηλεκτρονικού
τσιγάρου. Σχετικά με το παθητικό κάπνισμα, μελετήθηκαν οι επιπτώσεις της έκθεσης
για μια ώρα σε συνθήκες παθητικού καπνίσματος κοινού τσιγάρου και ηλεκτρονικού
τσιγάρου. Χρησιμοποιήθηκε ένα ειδικά διαμορφωμένο εργαστήριο στο οποίο
αναπαράχθηκαν οι συνθήκες που συνήθως απαντώνται σε κοινά μπαρ/εστιατόρια της
χώρας. Τα αποτελέσματα της μελέτης σχετικά με το ενεργητικό κάπνισμα έδειξαν ότι
το κοινό τσιγάρο προκαλεί εμφανή απόφραξη των αεραγωγών. Αντίθετα, η χρήση του
ηλεκτρονικού τσιγάρου έδειξε μια μικρή αλλά στατιστικά και κλινικά ασήμαντη
αποφρακτική τάση. Μια ώρα μετά το πέρας του ενεργητικού καπνίσματος και των δύο
ειδών τσιγάρου, η λειτουργία του αναπνευστικού συστήματος είχε επανέλθει στα
φυσιολογικά επίπεδα. Σχετικά με το παθητικό κάπνισμα, τα αποτελέσματα
επιβεβαίωσαν προηγούμενες μελέτες της ερευνητικής μας ομάδας.
Συγκεκριμένα, βρέθηκε ότι ακόμη και μια ώρα έκθεσης σε παθητικό κάπνισμα κοινού
τσιγάρου προκαλεί σοβαρές βλάβες στην λειτουργία της αναπνοής, αφού η
πλειονότητα των δεικτών που εξετάστηκαν είχαν επηρεαστεί αρνητικά. Η έκθεση σε
παθητικό κάπνισμα του ηλεκτρονικού τσιγάρου προκάλεσε εμφανείς αλλαγές σε δύο
από τους 12 αναπνευστικούς δείκτες οι οποίοι μελετήθηκαν, υποδηλώνοντας έτσι
μικρής έκτασης απόφραξη. Μια ώρα μετά το παθητικό κάπνισμα και των δύο ειδών
τσιγάρου, η λειτουργία του αναπνευστικού συστήματος είχε επανέλθει στα
φυσιολογικά επίπεδα. Με βάση τα δεδομένα της συγκεκριμένης μελέτης,
συμπεραίνεται ότι το ενεργητικό και το παθητικό κάπνισμα του ηλεκτρονικού
τσιγάρου συνοδεύονται από μια μικρή αλλά, κατά πάσα πιθανότητα, κλινικά ασήμαντη
αποφρακτική τάση. Αντίθετα, το ενεργητικό και το παθητικό κάπνισμα του κοινού
τσιγάρου προκαλούν εμφανή απόφραξη των αεραγωγών, η οποία κρίνεται κλινικά
σημαντική. Τα ευρήματα της μελέτης αυτής παρουσιάστηκαν πρόσφατα στο 2ο
Πανελλήνιο Συνέδριο για τον Έλεγχο του Καπνίσματος που διεξήχθη υπό την αιγίδα
της Α.Ε. του Πρόεδρου της Δημοκρατίας Κυρίου Κάρολου Παπούλια και θα
δημοσιευτούν στο άμεσο μέλλον σε έγκυρο διεθνές επιστημονικό περιοδικό.
Η περιεκτικότητα νικοτίνης ενός κλασσικού τσιγάρου (π.χ. Marlboro κόκκινο – 100
χιλιοστών) είναι 1mg/τσιγάρο. O μέσος όρος αριθμού «τζουρών» puffs/ΠΤ είναι
10-12. Επομένως, για την κατανάλωση ενός πακέτου (δηλ. 20mg νικοτίνης)
χρειάζονται περίπου 200-240 puffs. Ο αριθμός των puffs που χρειάζονται για την
κατανάλωση 1ml υγρού ηλεκτρονικού τσιγάρου είναι περίπου 80. Επομένως,
χρησιμοποιώντας ένα υγρό περιεκτικότητας 11mg, χρειάζονται περίπου 150 puffs για
την κατανάλωση 20mg νικοτίνης. Ο αριθμός αυτός αυξάνεται όσο μειώνεται η
περιεκτικότητα της νικοτίνης στο υγρό αναπλήρωσης και μειώνεται αντιστρόφως.
Δηλ. συγκεκριμένα, για υγρό αναπλήρωσης 6mg χρειάζονται περίπου 280-300 puffs
για να καταναλωθούν 20mg νικοτίνης.
Αντίστοιχα υπάρχει διαφορά μεταξύ κατανάλωσης και τελικής απορρόφησης.
Συγκεκριμένα, στην εργασία των Vansickel et al 2010 που αναφέρεται ανωτέρω,
βρέθηκε ότι η απορρόφηση της νικοτίνης με το ηλεκτρονικό τσιγάρο είναι πολύ πιο
αργή από ότι με το κανονικό. Από άλλες έρευνες που γίνονται και που έχουμε υπόψη
μας αλλά δεν είναι ακόμη δημοσιευμένες, το «absorption rate» αναφορικά με τη
νικοτίνη στο ηλεκτρονικό και στο κανονικό τσιγάρο είναι 1.5. Δηλ. για
αντίστοιχες περιεκτικότητες νικοτίνης αν ο καπνιστής κάνει 100 puffs για να
πάρει τη νικοτίνη που χρειάζεται, τότε ο ατμιστής (πάντοτε για αντίστοιχες
περιεκτικότητες νικοτίνης) χρειάζεται 150 puffs.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Με βάση τα ανωτέρω δεδομένα, και με την γνώση ότι το συμβατικό τσιγάρο περιέχει
τουλάχιστον 10.000 άλλες χημικές ουσίες, συμπεριλαμβανομένων των γνωστών τοξινών
και καρκινογόνων ουσιών, ενώ το ηλεκτρονικό τσιγάρο όχι, προκύπτει το εύλογο και
άμεσο συμπέρασμα ότι τα ηλεκτρονικά τσιγάρα είναι πολύ - πολύ πιο ασφαλή και
οπωσδήποτε λιγότερο επιβλαβή για την υγεία, τόσο του ενεργητικού όσο και του
παθητικού καπνιστή από τα συμβατικά.
Κατά συνέπεια η ρύθμιση και η υπαγωγή του –ευμενέστερου για την ανθρώπινη υγεία-
ηλεκτρονικού τσιγάρου στην αρμοδιότητα του Ε.Ο.Φ. και η υποχρέωση κατάταξής του
στο καθεστώς των «φαρμάκων» και ειδικής αδειοδότησης, ενώ αυτό δεν επιφυλάσσεται
για το –δυσμενέστερο για την ανθρώπινη υγεία- κανονικό τσιγάρο, θα συνιστούσε
δυσμενή μεταχείριση εις βάρος του ηλεκτρονικού τσιγάρου και των προϊόντων μας
και ως εκ τούτου, κατάφωρη παραβίαση της παγιωμένης σε κάθε έννομη τάξη
(συμπεριλαμβανόμενης της ελληνικής) αρχής της ισότητας και της ίσης
μεταχείρισης.
Κατά πάγια νομολογία του ΔΕΚ, η αρχή της ίσης μεταχειρίσεως επιτάσσει να μην
επιφυλάσσεται σε όμοιες καταστάσεις διαφορετική μεταχείριση ούτε διαφορετικές
καταστάσεις όμοια μεταχείριση, εκτός αν η διαφοροποίηση δικαιολογείται
αντικειμενικώς.
Επιστημονικές Έρευνες
Τα κανονικά τσιγάρα είναι ο κύριος παράγοντας ασθενειών στις ΗΠΑ. Γι΄αυτό ο
κύριος σκοπός των περιορισμών του καπνίσματος είναι να μειωθεί η θνησιμότητα και
η νοσηρότητα που είναι συνυφασμένη με το κάπνισμα. Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα είναι
σχεδιασμένα να μετριάσουν την θνησιμότητα και νοσηρότητα του καπνίσματος,
μειώνοντας την κατανάλωση των τσιγάρων και των καπνιζόντων. Οι αποδείξεις που
περιέχονται στο παρόν άρθρο υποδεικνύουν ότι τα ηλεκτρονικά τσιγάρα είναι ένα
πολύ ασφαλέστερο εναλλακτικό προϊόν από το κάπνισμα κανονικών τσιγάρων. Φαίνεται
επίσης ότι θα μπορέσουν να αυξήσουν την αποτελεσματικότητα των παραδοσιακών
ιατριοφαρμακευτικών θεραπειών για την διακοπή του καπνίσματος.
Zachary Cahn and Michael Siegel (2010). Electronic
Cigarettes as a harm reduction strategy for tobacco Control: A step forward or a
repeat of past mistakes?, Harvard School of Public Health
Στα πλαίσια του προγράμματος ΠΝΟΗ, του εργαστηρίου FAMELAB του Πανεπιστημίου
Θεσσαλίας, έγινε συγκριτική μελέτη της επίδρασης στην αναπνευστική
λειτουργία του ενεργητικού και παθητικού καπνίσματος κανονικών και ηλεκτρονικών
τσιγάρων. Η επίδραση των ηλεκτρονικών τσιγάρων στην αναπνευστική λειτουργία ήταν
τόσο σύντομη και μικρή που κρίθηκε κλινικά ασήμαντη.
Ανδρέας Φλουρής, ΟΙ ΑΜΕΣΕΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΚΑΙ
ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ ΗΛΕΚΤΡ. ΤΣΙΓΑΡΟΥ ΣΤΟ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟ, 2011, FameLab
Στην ερευνητική εργασία των Stepanov et al (2006) μετρήθηκαν τα μέγιστα
επίπεδα νιτροσαμινών σε τσιγάρα και εναλλακτικά προϊόντα παροχής νικοτίνης σε ng/g,
(νανογραμμάρια ανά γραμμάριο) εκτός από την τσίχλα νικοτίνης που είναι ng/τεμάχιο
τσίχλας και το έμπλαστρο που είναι ng/έμπλαστρο.
Όπως δείχνουν τα δεδομένα, τα επίπεδα των νιτροσαμινών καπνού στο ηλεκτρονικό
τσιγάρο βρίσκονται σε επίπεδο ίχνους. Είναι μετρημένο σε κλάσματα του
τρισεκατομμυρίου (νανογραμμάρια ανά γραμμάριο). Είναι συγκρίσιμο με τα επίπεδα
νιτροσαμινών των υποκατάστατων νικοτίνης που είναι εγκεκριμένα από τον FDA.
Αντίθετα, τα επίπεδα των νιτροσαμινών στα προϊόντα καπνού είναι 300 έως 1400
φορές υψηλότερα. Σε μέτρηση βάρος προς βάρος (ng/g), το Marlboro έχει 1.400
φορές υψηλότερα επίπεδα νιτροζαμινών καπνού από ένα φυσίγγιο ηλεκτρονικού
τσιγάρου. Και ας έχετε υπόψιν ότι πρόκειται για τα επίπεδα στα φυσίγγια και τα
τσιγάρα, όχι στον καπνό του τσιγάρου ή του ατμού, που εισπνέονται άμεσα. Λόγω
της πολύ υψηλότερης θερμοκρασίας που δημιουργείται κατά την καύση του καπνού σε
σύγκριση με την προπυλενογλυκόλη και την φυτική γλυκερίνη των ηλεκτρονικών
τσιγάρων, η παραγωγή αυτών των καρκινογόνων παραγόντων στον ατμό των η.τ.
αναμένεται να είναι πολύ χαμηλότερα από αυτή του καπνού των συμβατικών.
Επιπλέον, υπάρχουν περίπου 56 κύριες καρκινογόνες ουσίες που έχουν εντοπιστεί σε
υψηλά επίπεδα στον καπνό, ενώ στα ηλεκτρονικά τσιγάρα (HT) δεν εντοπίστηκε καμία
από αυτές.
Ονομασία Έρευνας : (Stepanov Irina, Joni Jensen, Dorothy
Hatsukami, and Stephen S. Hecht (2006). Tobacco-Specific Nitrosamines in New
Tobacco Products, Nicotine & Tobacco Research 8(20): 309-313)
Στις ερευνητικές εργασίες του Laugesen (2008, 2009) ο ατμός του
ηλεκτρονικού τσιγάρου ελέγχθηκε αυστηρά και διεπιστώθει ότι από τις 50 τοξικές
ουσίες που βρίσκονται πρώτες στη λίστα του καπνού των τσιγάρων, καμία δεν ήταν
ανιχνεύσιμη στον ατμό των ηλεκτρονικών τσιγάρων της Ruyan, εκτός από ένα ίχνος
υδράργυρου κοντά στο όριο ανίχνευσης. Επίσης, βρέθηκε πολύ σημαντική διαφορά στο
ρυθμό εισαγωγής της νικοτίνης με το ΗΤ σε σύγκριση με το ΚΤ. Συγκεκριμένα, μία
ρουφηξιά με ΗΤ των 16 mg δίνει το 1/3 έως ½ από τη νικοτίνη που δίνει μια
ρουφηξιά από ένα ΚΤ (συγκεκριμένα – το κόκκινο Marlboro). Συμπεραίνουν ότι
χρειαζόμαστε τριπλάσιες ρουφηξιές, επομένως και τριπλάσιο χρόνο για να πάρουμε
την ίδια συνολική ποσότητα νικοτίνης χρησιμοποιώντας ένα ΗΤ.
Συμπερασματικά ο ατμός των ηλεκτρονικών τσιγάρων σε σύγκριση με τον καπνό των
παραδοσιακών τσιγάρων είναι 100 – 1000 φορές ασφαλέστερος. Τα ηλεκτρονικά
τσιγάρα είναι εναλλακτικά τσιγάρα. Αν κερδίσουν αγορά σε βάρος των παραδοσιακών
τσιγάρων, μπορούν να βελτιώσουν το επίπεδο υγείας των καπνιστών και του γενικού
πληθυσμού.
Laugesen M. (2008) Safety Report on the Ruyan e-cigarette
Cartridge and Inhaled Aerosol. Christchurch, New Zealand: Health New Zealand Ltd.
Laugesen M. (2009). e-cigarette Bench-top Tests. Dublin: Poster presented at the
Conference of the Society for Research on Nicotine and Tobacco.
Στην έρευνητική εργασία των Bullen et al, διαπιστώθηκε ότι ο ρυθμός της
απορρόφησης της νικοτίνης από ένα ηλεκτρονικό τσιγάρο είναι 2 έως και τρείς
φορές μικρότερη από το κανονικό τσιγάρο.
Bullen C, H McRobbie, S Thornley, M Glover, R Lin, M Laugesen (2010). Effect of
an electronic nicotine delivery device (e cigarette) on desire to smoke and
withdrawal, user preferences and nicotine delivery: randomised cross-over trial.
Tobacco Control 19 (98-103).
Στην έρευνα των Vansickel et al, διεπιστώθει ότι κάτω από οξείες συνθήκες
δοκιμών, κανένα από τα ηλεκτρονικά τσιγάρα δεν εκθέτει τους χρήστες σε μετρήσιμα
επίπεδα της νικοτίνης ή CO (μονοξειδίου του άνθρακα), σε αντίθεση με το τι
συμβαίνει και ισχύει για τη χρήση κανονικών τσιγάρων.
Vansickel R. Andrea, Cobb O. Caroline, Weaver F. Michael, and Eissenberg E.
Thomas (2010). A Clinical Laboratory Model for Evaluating the Acute Effects of
Electronic "Cigarettes": Nicotine Delivery Profile and
Cardiovascular and Subjective Effects, Cancer Epidemiol Biomarkers Prev, 19(8).
Στην τεχνική αναφορά του Ben Thomas Group, LLC (2009) με τίτλο «Study to
Determine Presence of TSNAs in NJOY Vapor» που διεξήχθει από την ANALYZE Inc,
ένα κορυφαίο ανεξάρτητο εργαστήριο, διεπιστώθει ότι ο ατμός που παράγεται από τα
ηλεκτρονικά τσιγάρα που δοκίμασαν δεν περιέχει ανιχνεύσιμα επίπεδα των
καρκινογόνων TSNAs (Tobacco Specific Nitrosamines). Συγκεκριμένα, διεπιστώθει
ότι "δεν υπάρχει καμία απόδειξη ότι καρκινογόνες TSNAs είναι παρόντες στο σύνολο
του προϊόντος».
Ben Thomas Group, LLC (2009). Tobacco-Specific
Nitrosamines (TSNAs) in NJOY Electronic Cigarettes. Report to Sottera, Inc. dba
NJOY, UK
Στην τεχνική αναφορά σχετικά με την εργαστηριακή εξέταση των υγρών αναπλήρωσης
της NOBACCO από το Εργαστήριο Φασματομετρίας Μάζας και Ανάλυσης Διοξινών του
ΕΚΕΦΕ "Δημόκριτος", την οποία υπογράφει ο Δρ. Λεοντιάδης, με τίτλο: Results of
chemical analyses in Nobacco electronic cigarette refills τα αποτελέσματα
δείχνουν ότι τα συστατικά των υγρών που ελέγχθησαν είναι μη-τοξικά για τον
άνθρωπο. Σε κανένα διάλυμα δεν ανιχνεύθηκαν πολυκυκλικοί αρωματικοί
υδρογονάνθρακες (PAH) οι οποίοι αντιθέτως, εμπεριέχονται στον καπνό του
κανονικού/παραδοσιακού τσιγάρου και ορισμένοι από αυτούς είναι γονιδιοτοξικοί
και καρκινογόνοι.
Εκτός των αποτελεσμάτων των μετρήσεων για τα συστατικά που περιέχονται στα υγρά
των φίλτρων και που αποδεικνύουν ότι δεν είναι τοξικά, πολύ σημαντικοί είναι και
οι πίνακες 4, 5, 6, όπου, από 34 πολυκυκλικούς αρωματικούς υδρογονάνθρακες (ΡΑΗ),
που περιέχονται στα κανονικά τσιγάρα (KT) και που είναι γονιδιοτοξικοί και
καρκινογόνοι για τον άνθρωπο, κανείς δεν ανιχνεύτηκε στα υγρά αναπλήρωσης που
ελέγχθησαν.
Leondiadis L. (2009) Results of chemical analyses in
Nobacco electronic cigarette refills. Mass Spectrometry and Dioxin Analysis
Laboratory, National Center for Scientific Research Demokritos, Athens, Greece.